22.11.2022 -
De inflatie moet omlaag - daar zijn alle centrale bankiers het over eens. Maar tegen welke prijs? Over de fijne kunst van het monetaire beleid.
Tot op heden heeft het monetaire beleid dit jaar maar één richting gekend. De (massaal) stijgende inflatie leidde tot een serieuze vastberadenheid van de centrale bankiers om de prijsontwikkeling tegen te gaan. Bovenal toonde de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) zich een "hoedster van de munt": tot november van dit jaar verhoogde zij haar belangrijkste rentetarieven tot een bandbreedte van 3,75 tot 4,0%. Dat is 3,75 procentpunten meer dan aan het begin van het jaar. Inmiddels heeft ook de Europese Centrale Bank (ECB) haar belangrijkste rentetarieven driemaal verhoogd, in totaal met 2,0 procentpunten.
Nu stuiten de monetaire beleidsmaatregelen op de realiteit. Zowel centrale bankiers als burgers wachten met spanning af of het restrictievere monetaire beleid daadwerkelijk het gewenste effect zal hebben. Of het nu gaat om ECB-voorzitter Christine Lagarde, US Federal Reserve-voorzitter Jerome Powell of Andrew Bailey, voorzitter van de Bank of England: allemaal verwezen ze onlangs naar bekende monetaire beleidscorrelaties. Meer bepaald zeiden zij dat het (volledige) effect van monetaire beleidsmaatregelen pas met een zekere vertraging zichtbaar wordt. Natuurlijk is dit verband niet echt "nieuw". Wat wel nieuw is, is dat alle centrale bankiers het er de laatste tijd expliciet over hebben gehad, en met reden. Want alle centrale banken worden in toenemende mate geconfronteerd met een spanningsveld - de risico's en de neveneffecten van hun maatregelen.
Enerzijds zijn de monetaire beleidsmakers zich er terdege van bewust dat de inflatie niet van vandaag op morgen zal verdwijnen. Inhaaleffecten zoals loonstijgingen pleiten ervoor dat de (kern)inflatie voorlopig hoog blijft. De voorzitter van de Bundesbank, Joachim Nagel, acht het daarom waarschijnlijk dat de Duitse consumentenprijzen in 2023 met gemiddeld ruim zeven procent kunnen stijgen. Vanuit dit oogpunt doet het monetaire beleid er waarschijnlijk goed aan een restrictieve koers aan te houden om de kosten van de (aanhoudend) hoge inflatie zo laag mogelijk te houden.
Anderzijds moeten er waarschijnlijk nog aanzienlijke reële economische lasten komen die door het strakkere monetaire beleid worden afgedwongen. De reële lonen zijn dit jaar al merkbaar gedaald. In Duitsland waren ze in het tweede kwartaal van 2022 ongeveer 4,4 procent lager dan in hetzelfde kwartaal van het voorgaande jaar. Toch zal de economische ontwikkeling dit jaar op veel plaatsen waarschijnlijk (nog) hebben geprofiteerd van de Corona-spaargelden van de consumenten en de "oude" orderportefeuilles van de bedrijven. Vanaf volgend jaar zal het effect van de reeds genomen monetaire beleidsmaatregelen veel sterker tot uiting komen, wat voor veel bedrijven en huishoudens waarschijnlijk een echte test zal worden.
Een gebied waar het monetaire beleid op zeer korte termijn een sterk effect kan hebben is bijvoorbeeld de woningbouw. Naast de nog steeds hoge bouwprijzen moeten huizenkopers plotseling rekening houden met snel stijgende kredietkosten. De rente op bouwleningen is sinds het begin van het jaar verveelvoudigd. In dit opzicht is de ontwikkeling van nieuwe orders voor woningbouw in Duitsland niet verrassend: in augustus 2022 daalden de nieuwe orders met 24 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Een dramatische ontwikkeling die de laatste tijd waarschijnlijk is versterkt.
Maar niet alleen het dalende aantal nieuwe leningen wordt een last voor de reële economie. Oude leningen worden ook een rem op de economie. In de meeste gevallen zullen ze vroeg of laat moeten worden vervangen door leningen met een hogere rente, waardoor sommige debiteuren misschien al niet meer kunnen slapen. De situatie verschilt sterk in de verschillende "kredietlandschappen", omdat mensen per regio anders lenen.
De stijging van de rente zal de eigenaars van onroerend goed in het Verenigd Koninkrijk waarschijnlijk bijzonder hard treffen. In het Verenigd Koninkrijk heeft ongeveer 30 procent van de huishoudens een lening voor onroerend goed. Elke vijfde vastgoedlening heeft een variabele rentevoet en de maandelijkse termijnen zijn gebaseerd op de ontwikkeling van de Bank Rate, de belangrijkste rentevoet van de Bank of England. De verhoging van de Bankrente naar 3,0 procent dit jaar - na 0,1 procent een jaar eerder - heeft vaak zonder uitstel gevolgen voor vastgoedleningen met variabele rente.
Maar ook de andere 80 procent van de Britse vastgoedleners wordt vaak snel geconfronteerd met stijgende rentekosten - de meesten van hen hebben immers slechts een korte rentevaste periode. Alleen al eind 2023 zullen de rentevaste perioden van ruim twee miljoen huishoudens aflopen. Voor Britse huishoudens wordt het dus moeilijk. Alsof het met de inflatie samenhangende verlies aan koopkracht nog niet genoeg is, zullen veel Britten de komende kwartalen ook nog te maken krijgen met massaal stijgende rentekosten. De laatste prognoses van de Britse centrale bankiers waren navenant somber. Volgens hun beoordeling zou het VK in een recessie kunnen terechtkomen die tot de eerste helft van 2024 zou kunnen duren. Dat is een slecht vooruitzicht.
De reële economische gevolgen van het recente monetaire beleid zijn in alle geïndustrialiseerde landen duidelijk: centrale bankiers willen (en moeten) de inflatie terugdringen. Daarom is het vanuit het oogpunt van het monetaire beleid wenselijk de vraag te temperen en zelfs een mogelijke recessie te aanvaarden. Enerzijds.
Anderzijds blijft er een probleem. Het volledige effect van de stijgende rente wordt pas na enige tijd zichtbaar. Daarom bestaat het risico dat het monetaire beleid zijn doel voorbijschiet en de reële economie onbedoeld ernstig verstikt door een te restrictief monetair beleid. Het monetaire beleid is zich bewust van dit risico, zoals Christin Lagarde en haar collega's onlangs hebben benadrukt. Een voorzichtige aanpak, die de ECB een "meeting-by-meeting approach" noemt, zou moeten helpen.
Met andere woorden, er komt geen blinde strijd tegen de inflatie tegen elke prijs. Het monetaire beleid zal stap voor stap worden uitgevoerd, afhankelijk van de huidige gegevenssituatie. Op die manier wordt de nevenschade van de stijgende rente beperkt. Wat in theorie goed klinkt, zal het komende jaar op de proef worden gesteld. Hoe goed het zal werken is nog niet te zeggen. Inflatie vernietigt welvaart, levensplannen, persoonlijk geluk - net als een diepe recessie. Als beide samenkomen, dreigt een (nog) grotere crisis.
Wat nu nodig is, is de kunst van het monetaire beleid. Oriëntatie in een zeer complexe omgeving. De zoektocht naar een middenweg die ons (hopelijk) naar het gewenste doel leidt.
JURIDISCHE INFORMATIE
Dit document dient onder meer als marketingmateriaal.
De informatie in dit document en de meningen die erin worden geuit, weerspiegelen de standpunten van Flossbach von Storch Invest S.A. op het moment van publicatie en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Informatie over toekomstgerichte uitspraken weerspiegelt de opvattingen en toekomstverwachtingen van Flossbach von Storch Invest S.A. Desalniettemin kunnen de feitelijke ontwikkelingen en resultaten aanzienlijk afwijken van de verwachtingen. Alle informatie is met zorg samengesteld. Er kan echter geen garantie worden gegeven voor de juistheid en volledigheid. De waarde van een belegging kan dalen of stijgen en het is mogelijk dat u het geïnvesteerde bedrag niet terugkrijgt.
In het verleden behaalde resultaten zijn geen betrouwbare indicator voor toekomstige resultaten.
Dit is geen aanbod om effecten te kopen of erop in te schrijven. De informatie en de schattingen in dit document vormen geen beleggingsadvies. De waarde van elke belegging kan dalen of stijgen en het is mogelijk dat u het ingelegde bedrag niet terugkrijgt. Voordat u een mogelijke investering doet, moet u met uw adviseur overleggen.
De informatie is onderworpen aan copyright, handelsmerk en industriële eigendomsrechten. Vermenigvuldiging, distributie, het beschikbaar stellen voor het ophalen of het online beschikbaar stellen van de video (overdracht naar andere websites), geheel of gedeeltelijk, in gewijzigde of ongewijzigde vorm, is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van Floosbach von Storch Invest S.A.. De omvang van de toestemming moet dan in acht worden genomen en er moet worden verwezen naar de herkomst van de reproductie en de rechten van Flossbach von Storch Invest S.A.
© 2023 Flossbach von Storch . Alle rechten voorbehouden .
Nederlands 
